Slachtoffer van hate-crime of hate-speech? Deze jongens overkwam het en dit is wat ze daaraan deden (dus ook wat jij hieraan kunt doen!).
In december 2014 post de achttienjarige Pijus Beizaras een foto op zijn Facebook-account waarop te zien is hoe hij zijn 19-jarige vriend Mangirdas Levickas kust. Het Litouwse stel plaatst de foto niet alleen om hun relatie bekend te maken, maar ook om een discussie over homorechten in Litouwen aan te wakkeren en hun mede LGBT-mensen een hart onder de riem te steken. Om deze reden was de foto niet alleen te zien voor hun Facebookvrienden, maar voor iedereen. Een storm van negatieve en homofobe reacties kwam op het jonge stel af.
In godsnaam... Jullie verdomde homo's - jullie zouden uitgeroeid moeten worden FU’ ‘Schorem!!!!!!! In de gaskamer met dit paar’ ‘Ik ga overgeven - ze moeten gecastreerd of verbrand worden; genees jezelf, ezels - zeg maar’. Een greep uit de reacties die volgens de jongens niet alleen denigrerend en discriminerend zijn, maar ook aanzetten tot fysiek geweld. Het stel vraagt aan de nationale LHBTI+ -belangenorganisatie LGL om de commentaren aan te geven bij het Openbaar Ministerie; iets wat ze zelf niet durven. Het Openbaar Ministerie weigert de uitingen te vervolgen, een beslissing die door de Litouwse gerechten in stand wordt gelaten. Het stel stapt naar het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (hierna: Het Hof) wegens de weigering van Litouwen om de haatdragende commentaren te vervolgen.
Het stel klaagt voor Het Hof dat de weigering van de Litouwse autoriteiten om de commentaren te vervolgen, neerkomt op discriminatie op grond van seksuele oriëntatie in de zin van art. 14 EVRM. Dit brengt een schending van hun privéleven met zich mee, welke bescherming hiervan is vastgelegd in art. 8 EVRM. Het Hof overweegt dat onder ‘privéleven’ ook iemands fysieke en psychologische integriteit valt en dat iemands seksuele oriëntatie en seksleven binnen de persoonlijke sfeer valt zoals beschermd door art. 8 EVRM. Die ernstgraad is hier bereikt; de commentaren op de Facebookfoto tasten duidelijk het welzijn en de waardigheid van Beizaras en Levickas aan en de Litouwse overheid erkent dat de commentaren beledigend en grof waren. Het Hof sluit af met de bevinding dat, voor een effectief respect van de persoonlijke levenssfeer, staten een positieve verplichting hebben om maatregelen te nemen. Naar vaste jurisprudentie van het EHRM valt onder het discriminatieverbod in art. 14 EVRM ook discriminatie op grond van seksuele oriëntatie. De zaak valt daarom inderdaad onder art. 8 en 14 EVRM.
Volgends de Litouwse regering zou het stel de reacties zelf hebben uitgelokt, door het posten van de foto. Het Hof ziet dit anders en volgt de motivatie van het plaatsen van de foto van de jongens. Wel staat Het Hof stil bij het beroep van de regering op de ‘traditionele familiewaarden van de Litouwse meerderheid’. Hoewel Het Hof het belangrijk vindt om naar de heersende moraal te kijken, oordeelt zij dat dit geen rechtvaardiging is door ongelijkheid in het genot van fundamentele rechten.
Het Hof oordeelt dat het niet optreden van de autoriteiten in strijd is met art. 8 en 14 EVRM. Ook vormt de discriminerende weigering om een strafrechtelijk onderzoek te starten een schending van het recht op toegang tot een effectief rechtsmiddel (art. 13 EVRM).
Dus; heb jij te maken met hate-speech of hate-crime? Heb jij op straat te maken met fysiek geweld of krijg jij (online) vervelende opmerkingen naar je hoofd gegooid? Weet dan dat je je kunt beroepen op art. 14 EVRM. Dit discriminatieverbod op seksuele geaardheid heeft rechtstreekse werking in Nederland. Hiermee wordt jouw privé leven gewaarborgd, zoals in art. 8 EVRM is vastgelegd. De rechter in Nederland is dan verplicht om hieraan te toetsen.